اثرات هم‌زمان تمرکز بانکی و سیاست پولی بر کانال وام‌دهی بانک‌ها در نظام بانکداری ایران

هدف از این مطالعه بررسی تأثیر تمرکز و اثرات هم‌زمان آن با سیاست پولی بر کانال وام‌دهی در نظام بانکداری ایران است. در این مقاله از نرخ ذخیره قانونی به‌عنوان شاخص سیاست پولی استفاده شده است. همچنین، کانال وام‌دهی تحت تأثیر چند ویژگی خاص بانکی ازجمله نسبت نقدینگی، نسبت سرمایه و اندازه بانک نیز قرار گرفته است. جهت تخمین مدل از الگوی داده‌های تابلویی پویا و روش گشتاورهای تعمیم‌یافته استفاده شده است. به‌منظور برآورد مدل انتخابی، متغیرهای کلان اقتصادی و داده‌های ترازنامه‌ای 18 بانک از شبکه بانکی کشور از سال 1380 تا 1390 به‌کار گرفته شده‌اند. نتایج به‌دست آمده بیانگر آن است که ضریب متغیر تمرکز با استفاده از سه شاخص هرفیندال-هیرشمن، نسبت تمرکز چهار بنگاه برتر و شاخص آنتروپی، بر کانال وام‌دهی بانک‌ها برای هر سه شاخص معنادار و منفی است، به‌این‌معنی که با افزایش تمرکز از میزان وام‌دهی بانک‌ها کاسته شده و کانال وام‌دهی به‌عنوان یکی از سازوکار‌های انتقال سیاست پولی تضعیف می‌شود. متغیر تأثیر هم‌زمان شاخص سیاست پولی و شاخص تمرکز که از حاصل‌ضرب شاخص سیاست پولی در شاخص تمرکز به‌دست می‌آید، در تخمین با هر سه نوع شاخص تمرکز دارای تأثیر معنادار و معکوس بر وام‌دهی است؛ به‌این‌معنی که با افزایش در این متغیر از میزان وام‌دهی کاسته می‌شود. همچنین نتایج حاکی از آن است که متغیر نسبت نقدینگی اثر معنادار و مثبت و متغیرهای نسبت سرمایه و اندازه بانک اثر معنادار و منفی بر وام‌دهی شبکه بانکی ایران دارند.